19.07 – Van West naar Oost: een filosofische reis voor “doendenkers” (vol)
Inleiding
Wat kunnen wij leren van oosterse filosofie? Nou, dat we iets minder in ons hoofd moeten gaan zitten. En wat meer in ons lijf. Want bij denken is ook het lichaam betrokken. Zoals kendo-kampioen en filosoof Henk Oosterling in de Japanse vechtsport heeft geleerd: door intensieve training kun je ‘met je lichaam’ leren denken. In deze cursus doe je nieuwe inspiratie op om sociaal-maatschappelijke vraagstukken zoals technologie, klimaatverandering en migratie te lijf te gaan.
Moderne filosofen zoals Descartes en Kant zien de mens als een autonoom wezen. Dit westerse verlichtingsdenken lijkt haaks te staan op de oosterse filosofie waarin verlichting juist gaat over het loslaten van je ego en van de zelfgerichtheid.
Maar vinden wij onszelf in het westen nog altijd zo autonoom? Na de Verlichting heeft de westerse filosofie niet stilgezeten. De mens is niet langer een ego, maar is verknoopt met de wereld om ons heen en met andere mensen. Zo wordt de deur op een kier gezet voor de oosterse filosofie.
En daar komt Oosterling om de hoek kijken. Met een nieuwe ethiek. De ethiek van het doendenken. Want niet alleen ratio maar ook interesse, empathie en compassie moeten drijfveren zijn voor ons handelen.
Henk Oosterling heeft jaren in Japan gewoond en is Nederlands kampioen kendo (Japanse vechtsport) geweest. Het zal je dan ook niet verbazen dat Henk in het bijzonder zijn enthousiasme en kennis over de Japanse filosofie met ons wil delen.
Door wie
Voor wie
Deze filosofie cursus is voor iedereen die geïnteresseerd is (oosterse en/of westerse) filosofie. En voor iedereen die in het bijzonder meer over Japanse filosofie wil leren. Voorkennis is niet nodig. Wel raden we aan om het studiemateriaal van tevoren te bestuderen.
“Als je over filosofie denkt volgens de opvatting van Kant en Hegel, dan is er geen sprake van filosofie in Japan. Maar als je het tegen de achtergrond van de filosofie van Augustinus en Kierkegaard beschouwt, dan heeft Japan een rijke filosofische geschiedenis met grote denkers als Kūkai, Shinran, Dogen en anderen.”
(Masao Abe)
Inhoud van de colleges
- Doemdenken: schaarste, uitputting, cynisme en onverschilligheid
- Lichaamsdenken: kun je met je lichaam denken? Of: skill is wil!
- Doodsdenken: post-apocalyptische overleven
- Nietsdenken: de Leegte als ontologisch fundament. Of: het nieuwe nihilisme
- Identiteitsdenken: het dialectisch universum van Hegel en Nishida
- Differentiedenken: de kracht van verschillen: van Nietzsche tot Deleuze/Guattari
- Tussendenken: relationeel filosoferen. Of: van individu naar intervidu.
- Doendenken: ecosofische interesse
Doelstelling van de colleges
Na de cursus kunt u de westerse en oosterse filosofietradities met elkaar in verband brengen. En heb je nieuwe inspiratie opgedaan om je te verhouden tot sociaal-maatschappelijke vraagstukken zoals technologie, klimaatverandering en migratie.
Studiebelasting
De studiebelasting bestaat in ieder geval uit het volgen van de colleges. Dit komt neer op 5 x 3 uur (ochtendcolleges) en 3 x 1,5 uur (avondcolleges) = 19,5 uur.
studiemateriaal
Henk Oosterling, Waar geen wil is, is een weg. Doendenken tussen Europa en Japan, Boom 2016.
Het studiemateriaal zit niet bij de cursus inbegrepen. Het is de bedoeling dat u dit zelf aanschaft.
Getuigschrift
Aan het einde van de collegereeks ontvangen de cursisten een getuigschrift van deelname.