19.17 – Proust lezen en begrijpen
Inleiding
De klassieker À la recherche du temps perdu staat vast nog op je lijstje. Maar ja, de serie bestaat uit maar liefst 7 delen die tezamen 3.000 pagina’s tellen. En dan lees je misschien ook nog wel over de vele betekenislagen heen die in het werk zitten verstopt. Daarom besteden we in Frankrijk een week lang aandacht aan de Recherche. Ontdek hoe Proust filosofische thema’s op een schitterende manier onder woorden heeft gebracht.
De Recherche is een must-read voor elke liefhebber van literatuur en/of filosofie. Deze week gaan we de Recherche lezen, bekijken (film) én bediscussiëren. Om te ontdekken wat wij van Proust kunnen leren. Ons doel is je te laten zien dat Proust een nieuw licht werpt op filosofische vraagstukken zoals de tijd, de wreedheid van de vergankelijkheid, de troost van de herinnering en de relatie tussen waarheid en verbeelding.
Filosofie en literatuur zijn een verrijkende combinatie. Om met de woorden van prof. dr. Donald Loose te spreken: “Grote literatuur zet op haar eigen wijze sporen uit naar filosofische ideeën en de zingeving van ons bestaan. Filosofische denkkaders verhelderen andersom de thematiek van de literaire verbeelding”. Filosoof Donald Loose is een groot kenner van Proust en westerse filosofie (met name Kant). Een erudiete leraar en zeer geschikte gids in deze week over filosofie en literatuur.
Door wie
Voor wie
Deze cursus is voor iedereen die van literatuur en/of filosofie houdt. Voorkennis is niet nodig. Wel raden we aan om de opgegeven literatuur goed te bestuderen.
“Je hebt aan alle deuren geklopt die loos zijn, en de enige waar je door naar binnen kunt en waar je eeuwig tevergeefs naar zoeken zou, daar stoot je op zonder het te weten, en hij gaat open”
(M. Proust, De Tijd herwonnen)
Inhoud van de colleges
- Filosofie en literatuur (G. Deleuze en P. Macherey)
- Le temps retrouvé. Deel I (film + nabespreking)
- Het ik en de wereld. Interpersoonlijke relaties in de Recherche
- Le temps retrouvé. Deel II (film + nabespreking)
- De herinnering en de tijd in de Recherche. Het leven als kunstwerk
- Close-reading en discussie deel 7. De tijd hervonden
- Close-reading en discussie deel 7. De tijd hervonden
- Het ware leven. Filosofie als Levenskunst
Doelstelling van de colleges
Na de cursus kun je met recht zeggen dat je de Recherche hebt gelezen en kun je meepraten over de vele filosofische betekenislagen die Proust in zijn meesterwerk heeft verstopt.
Studiemateriaal
Het studiemateriaal bestaat in ieder geval uit de volgende delen van À la recherche du temps perdu:
1. De kant van Swann: Combray en Een liefde van Swann
4. Sodom en Gomorra (slot van deel I)
7. De tijd hervonden
Wij raden aan het laatste deel mee te nemen naar de cursus, omdat we die donderdagavond gezamenlijk gaan lezen en bediscussiëren.
Aanbevolen extra literatuur is:
Proust et les signes, Deleuze 1964.
Dit boek is in het engels vertaald als Proust and Signs, door Minnesota University Press.
Studiebelasting
Getuigschrift
Aan het einde van de collegereeks ontvangen de cursisten een getuigschrift van deelname.