19.18 – Hannah Arendt (vol)
Inleiding
Met haar heldere ideeën over waarheid, massacultuur, geweld en politiek na WO II, blijft Hannah Arendt inspireren. Zo is het ook Hans Achterhuis vergaan die met het beste filosofieboek uit 2008 Met alle geweld in haar voetsporen trad. In deze cursus neemt Hans ons mee in het filosofisch hoofdwerk van Hannah Arendt: De menselijke conditie.
Hannah Arendt werd plotsklaps controversieel door haar boek uit 1963 over het Eichmann-proces. Daarin stelt ze dat het kwaad maar wat banaal is, omdat het in iedereen zit en we allemaal een beetje Eichman zijn. Beroemd was zij enkele jaren eerder al geworden dankzij het boek waarmee zij zich als filosoof vestigde: De menselijke conditie (Arendt,1958). Volgens Arendt zelf is De menselijke conditie een “nadenken over wat wij doen”. Om uiteindelijk te kunnen concluderen wat nodig is om ons teweer te stellen tegen het kwaad. Tegen totalitaire regimes. Tegen morele gedachteloosheid.
In de cursus volgen we Arendts analyse van de menselijke conditie die uiteenvalt in drie categorieën: arbeiden, werken en handelen. Belangrijke thema’s en tegenstellingen uit haar werk komen aan de orde. Vita Activa tegenover Vita Contemplativa. Betekenis tegenover waarheid. Nataliteit tegenover sterfelijkheid. Verhalen vertellen tegenover dwingend redeneren. Ook plaatsen we Arendts denken in een actuele context. Want Arendts analyse van de menselijke conditie doet vandaag de dag niet onder voor recentere analyses. Haar verbluffende kritiek op de statistiek, de wetenschap, moderne gedachteloosheid en de massacultuur staan nog altijd overeind.
Met Hans Achterhuis heeft het Centre Erasme een gids van formaat in huis. Niet alleen omdat hij heel goed thuis is in de filosofie van Hannah Arendt, maar ook omdat hij over talent beschikt om filosofie te verbinden met een actuele maatschappelijke context.
Door wie
Voor wie
Deze cursus is voor iedereen die de filosofie van Hannah Arendt wil leren kennen. Voor iedereen die geïnteresseerd is in maatschappelijke vraagstukken. En voor iedereen die Hans z’n laatste cursus bij het Centre Erasme wil meemaken. Voorkennis is niet vereist. Wel bevelen we aan het studiemateriaal van tevoren grondig te bestuderen.
“ik wil begrijpen, ik moet begrijpen”
(Hannah Arendt in de gelijknamige film van Margarethe von Trotta)
Doelstelling van de colleges
Het doel van de cursus is om het filosofisch hoofdwerk van Hannah Arendt te doorgronden. Na afloop van de cursus kun je maatschappelijke en politieke ontwikkelingen beter begrijpen dankzij de in de cursus opgedane kennis.
Inhoud van de colleges
- de menselijke conditie deel I
- de menselijke conditie deel II
- de menselijke conditie deel III
- vervolg deel III
- de menselijke conditie deel IV
- de menselijke conditie deel V
- Vervolg deel V
- de menselijke conditie deel VI
Extra: op woensdagavond vertonen we de film Hannah Arendt van Margarethe von Trotta
Studiemateriaal
Voorgeschreven studiemateriaal:
Hannah Arendt, De menselijke conditie, vertaling C. Houwaart, Amsterdam: Boom 2009 (grondig herziene editie)
Het studiemateriaal zit niet inbegrepen bij de cursus. Het is de bedoeling dat u dit zelf aanschaft.
Studiebelasting
De studiebelasting bestaat in ieder geval uit het volgen van de colleges. Dit komt neer op 5 x 3 uur (ochtendcolleges) en 3 x 1,5 uur (avondcolleges) = 19,5 uur.
Getuigschrift
Aan het einde van de collegereeks ontvangen de cursisten een getuigschrift van deelname.