19.19 – Spinoza
Inleiding
Deze cursus gaat over Spinoza’s Politiek Traktaat. Hoewel je Spinoza misschien alleen kent van zijn Ethica; zijn politieke filosofie is minstens zo interessant. Spinoza is opgeëist als voorloper van het fascisme door Benito Mussolini. Maar ook als voorloper van het communisme door de marxistische denker Louis Althusser. Als we het Politiek Traktaat zorgvuldig lezen, zien we echter een gecompliceerder beeld.
Hoe kunnen we Spinoza politiek gezien dan het beste omschrijven? Als grondlegger van het hedendaagse liberalisme. En als voorstander van de aristocratie.
In deze filosofiecursus verdiepen we ons in de politieke denkbeelden van de raadselachtige Spinoza. Ook vergelijken we zijn denkbeelden met die van zijn tijdgenoten zoals Machiavelli en Hobbes. En bekijken we de consequenties van Spinoza’s politieke filosofie voor ons eigen politiek bestel.
De cursus is bovendien een unieke kans om exclusief bij het Centre Erasme een voorproefje te krijgen van Maarten van Buurens nieuwe boek. Na zijn monumentale vertaling van de ETHICA, schrijft Maarten nu namelijk aan een vertaling van het Politiek Traktaat. Een eerste versie van deze vertaling vormt de basis van de cursus.
Door wie
Voor wie
Deze cursus is voor iedereen die belangstelling heeft voor Spinoza. En voor iedereen die geïnteresseerd is in politieke filosofie. Voorkennis is niet nodig. Wel raden we aan om voorafgaand aan de cursus het studiemateriaal te bestuderen.
“In een vrije staat mag iedereen denken wat hij wil en zeggen wat hij denkt”
(Spinoza)
Inhoud van de colleges
- Wat is politiek volgens Spinoza?
- De natuurlijke grondslag van staatsvormen
- Spinoza de liberalist
- De consequenties daarvan voor onze eigen politiek
- Thomas Hobbes. Leviathan en Politiek traktaat
- Machiavelli
- Hugo de Groot
- Spinoza democraat? Spinoza aristocraat!
Doelstelling van de colleges
Na de cursus ben je goed thuis in Spinoza’s politieke filosofie en begrijp je de consequenties daarvan voor onze eigen politiek.
Studiebelasting
Studiemateriaal
- Spinoza, Politiek traktaat, (exclusieve vertaling van Maarten van Buuren)
- Capita selecta uit a. De vorst van Machiavelli, b. Leviathan van Thomas Hobbes, c. Spinoza, Theologisch-politiek traktaat.
Dit studiemateriaal wordt ter zijner tijd digitaal verstrekt als reader en zit bij de cursus inbegrepen.
Extra aanbevolen materiaal:
Maarten van Buuren, De essentie van Spinoza, 2016
Het extra aanbevolen studiemateriaal zit niet bij de cursus inbegrepen. Het is de bedoeling dat je het boek zelf aanschaft.
Getuigschrift
Aan het einde van de collegereeks ontvangen de cursisten een getuigschrift van deelname.