21.08 – De geest uit de fles: over het ontstaan van de hedendaagse mens
Let op: in verband met Covid-19 is deze cursus verplaatst naar 15 – 21 augustus 2021
Inleiding
Wie is de mens eigenlijk? Waar komen we vandaan en waar gaan we heen? In de cursus bespreken we de wordingsgeschiedenis van de hedendaagse mens. We nemen ons zelf onder de loep en zullen zo geleidelijk het gecompliceerde en vaak paradoxale verloop van de geschiedenis van het mens-zijn ontwarren.
Tot onvervreemdbare, natuurlijke aspecten van onze identiteit rekenen we onder andere onze individualiteit, onze vrijheid, onze uniciteit, het belang van onze gevoelens en de menselijke gelijkheid.
Maar hoe zit het eigenlijk met dit soort begrippen? Waar komen ze vandaan en hoe zijn ze geleidelijk tot onderdeel van onze identiteit geworden? In deze cursus gaan we die ontwikkeling na vanaf het begin van de moderniteit tot op heden. We beginnen onze speurtocht ergens in de zeventiende eeuw met regelmatige uitstapjes naar de middeleeuwen en de oudheid. Tegen het einde van de cursus zullen we meer grip hebben gekregen op het hedendaagse mensbeeld.
In de zoektocht van deze cursus zullen we niet uitsluitend oog hebben voor het filosofische denken in de enge betekenis van het woord. Denkbeelden vinden we niet alleen terug in wijsgerige teksten, maar ook in muziek, toneel, film en architectuur en tuinaanleg. Filosofie is overal.
Een fascinerende en inspirerende cursus voor iedereen die eindelijk eens wil begrijpen wie dat is, de hedendaagse mens. Wij zelf dus.
Door wie
Voor wie
De cursus is zeer geschikt als inleiding tot het filosofische denken vanaf de moderniteit tot heden. Verder is de cursus bedoeld voor iedereen die graag wil weten wat zich schuil houdt achter onze vanzelfsprekende denkbeelden: over onszelf, onze cultuur, de wereld waarin wij denken te wonen. Enige notie van de geschiedenis op middelbare-schoolniveau is daarbij behulpzaam. Bijzondere filosofische kennis is niet vereist. Wel is het van belang dat u voorgeschreven literatuur hebt bestudeerd. Tot slot is aan te bevelen dat u een algemene belangstelling hebt voor cultuur en een filosofische manier van kijken en denken.
“Lezen is een dwaaltocht voor een avonturier: naast de liefde misschien
het enige echte avontuur dat onze overgeregelde wereld nog toestaat”(Ger Groot)
Inhoud van de colleges
1. De mens: Denkend spul of een machine? – Descartes en Lamettrie
2. Een wezen onder twee aspecten: Kant
3. Romantische revolutie: Rousseau, Herder, Hegel, Schopenhauer
4. De mens als kunstenaar: Schiller
5. De dood van God en de nieuwe mens: Nietzsche
6. Existentie: Kierkegaard en Sartre
7. De mens niet boven maar ín de wereld: Heidegger
8. De ingesponnen mens: structuralisme en verder
Doelstelling van de colleges
We begrijpen onszelf en onze eigen tijd pas wanneer we onze geschiedenis begrijpen. Dat inzicht wil deze cursus van een paar belangrijke peilers voorzien. Daarbij wordt de deelnemers ook geleerd oog te hebben voor de onverwachte plekken waarop de filosofie zich toont: niet alleen in teksten en oude boeken, maar overal om ons heen, in de wereld waarin wij leven.
Studiebelasting
De studiebelasting bestaat in ieder geval uit het volgen van de colleges. Dit komt neer op 5 x 3 uur (ochtendcolleges) en 3 x 1,5 uur (avondcolleges) = 19,5 uur. Voor een optimale cursusweek raden wij u aan het lesmateriaal voorafgaand aan de cursus te bestuderen.
Studiemateriaal
Het Centre Erasme stuurt u een aantal weken voor aanvang van de cursus een reader toe met diverse teksten. Het boek van Ger Groot “De geest uit de fles” is tijdens de cursus in het Centre Erasme te koop.
Getuigschrift
Aan het einde van de collegereeks ontvangen de cursisten een getuigschrift van deelname.