23.02 – Het filosfisch sérieux van het surrealisme

23.02 - Het filosfisch sérieux van het surrealisme

Wanneer

9 juli 2023 tot 15 juli 2023    
Hele dag

Waar

Neuville-sur-Margival
Rue Principale 32, Neuville-sur-Margival, 02880

Inleiding

Geen gekkere kunst dan de surrealistische. Absurditeit, razernij, waanzin, nonsens, en dit alles opgediend in een even gestoorde als provocatieve cocktail: het typeert dit soort moderne kunst ten voeten uit. Tot je de tijd neemt om eens te gaan lezen hoe die surrealisten over zichzelf schrijven. Waar het volgens hen om te doen is in wat ‘kunst’ heet. Dan merk je gaandeweg hoe zij, op hun manier, op vragen kauwen die minstens zo oud zijn als onze moderniteit. Of iets ouder nog: wat zij het “surreële” noemen, krijgt pas de juiste context als je daar ook het nominalisme/realisme-debat uit de veertiende en vijftiende eeuw in hoort doorklinken. En dan besef je tegelijk hoe ook bij hen precies die problemen boven tafel komen die wij nu in het gezicht geslingerd krijgen in ons hedendaags, in fake news verzuipend, hypergesofisticeerd medialandschap . In deze cursus neemt Marc De Kesel je mee in een tocht doorheen de moderne beeldende kunst met een focus op een aantal surrealisten. In deze cursus zal je veel en lang naar schilderijen en ander artistiek beeldmateriaal kijken. Maar tegelijk ook geduldig lezen wat de betreffende kunstenaars daar zelf over schrijven. Het wordt een promenade door een landschap dat, hoewel alom bekend, gaandeweg nieuw en ongekend zal blijken te zijn. Of, anders gesteld: het mag dan over kunst gaan, het wordt een onversneden filosofische cursus.

Voor wie

Voor iedereen die geïnteresseerd is in zowel filosofie, moderne cultuurkritiek als kunst en esthetiek. De cursus is filosofisch van toon, maar neemt zich de moeite om elke filosofische referentie behapbaar en helder toe te lichten. Voor wie zich stoort aan de vaagheid en holle hoogdravendheid die zoveel moderne kunst (en de teksten erover) kenmerkt, biedt deze cursus het alternatief van een heldere theorie die duidelijk maakt waar het in moderne beeldende kunst – met als focuspunt het surrealisme – om te doen is.

“Le nominalisme absolu trouvait dans le surréalisme une démonstration éclatante?”

Louis Aragon

Inhoud van de colleges

1. Wat is modern aan de moderne beeldende kunst? Een algemene inleiding waarin het verschil met de renaissancistische kunst uitgelegd wordt (met een vergelijking van de ruimte bij Giotto en Lucio Fontana) en waarin het belang van Courbets realisme geduid wordt.
2. Algemene situering van het surrealisme in de moderne kunst (met nadruk op de impact van Dada op die beweging).
3. Surrealisme als “absoluut nominalisme” Lectuur uit: Louis Aragon, De boer van Parijs. Exposé over de relatie tussen vijftiende-eeuws nominalisme en surrealisme.
4. Lectuur uit: André Breton, Surrealistisch manifest.
5. Vertoning van en discussieronde rond: Buñuel/Dali, Un chien Andalou.
7. René Magritte: Hoe schilder je een “probleem”?
8. De surrealistische inzet van de conceptuele kunst (over Magritte en Marcel Broodthhaers).

Studiemateriaal

Een maand voor de cursus ontvangen de deelnemers (digitaal) een reader met teksten.

Enkele smaakmakers voor wie nu al wil grasduinen:
– Louis Aragon, De boer van Parijs, vertaling Rikus Hofstede, Groningen: Historische Uitgeverij, 1998
– F. Drijkoningen, J Fontijn, E.A., Historische avantgarde: programmatische teksten van Italiaans Futurisme, het Russisch Futurisme, Dada, het Constructivisme, het Surrealisme, het Tsjechisch
Poëtisme, Amsterdam: Het Huis aan de Drie Grachten, 1991.
– Luis Buñuel, Een Andalousische hond. Verhalen en andere fictie, gevolgd door autobiografische teksten en stukken over film, vertaald door Barber van de Pol, Amsterdam: Meulenhoff, 1995.
– Alex Danchev, met Sarah Withfield, Magritte. Een leven, vertaald door Cornelis van Ginneken, Amsterdam: Het Spectrum.

Getuigschrift

Aan het einde van de cursus ontvang je een getuigschrift van deelname.