23.04 – Freud

Inleiding

In Aan gene zijde van het lustprincipe, twee jaar na het beëindigen van de Eerste Wereldoorlog, thematiseert Freud zijn belangstelling voor de destructieve krachten van het leven. Hij noemt die krachten ‘doodsdriften’. Zo waren er vooreerst de getraumatiseerde soldaten die de loopgraven hadden overleefd en als zombies rondhingen in Wenen. In die tijd had het leger Freud geraadpleegd over het therapeutische nut van elektroshocktherapie bij traumaslachtoffers van de oorlog. Freud verwonderde zich in de eerste plaats over het feit dat het lustprincipe dat over ons welzijn waakt zo weinig grip had op de herbeleving van traumatiserende gebeurtenissen. Lijdt de mens aan een zelfstandig opererende herhalingsdwang die in staat is het lustprincipe te trotseren? Naast een geestdodende herhalingsdwang zijn er de vele verschijnselen die wijzen in de richting van een pure agressielust. Verschillende spirituele tradities hebben deze lust in verband gebracht met het radicale kwaad. De herhalingsdwang en een niets ontziende destructiedrift zijn voor Freud de belangrijkste representanten van de doodsdrift.

Door wie

Prof. dr. Paul Moyaert

Inhoud cursus

In dit studieweekend bespreken we aan de hand van Aan gene zijde van het lustprincipe Freuds onderzoek naar de doodsdriften en naar de verhouding tussen Thanatos en Eros. We gaan eveneens uitvoerig in op de klinische relevantie van Freuds analyses.

Studiemateriaal

• S. Freud, Aan gene zijde van het lustprincipe (1920), Boom, 2022.
• P. Moyaert, De doodsdrift revisited. Een breuklijn tussen Freud en Deleuze. Boom, 2022.