Ecologisch denken met de “denker des vaderlands”

[siteorigin_widget class=”SiteOrigin_Panels_Widgets_PostContent”][/siteorigin_widget]

Ecologisch denken met de “denker des Vaderlands”

Toen we hoorden dat René naar ons centrum wilde komen waren we trots. We zijn inmiddels al gewend aan een “denker des Vaderlands” hier – Hans Achterhuis komt al jaren – maar René wilde echt bij ons komen. Dat voelde speciaal. Het was ook spannend ook al liggen er wat lijntjes. René is – duidelijk hoorbaar- een Twent en de roots van Judith liggen er ook. Judith en ik werken naast ons filosofisch leven voor bedrijven en zo heeft René dat ook altijd gedaan. Gaandeweg de week kwam er meer aan het licht. Zoals hij ons in het kennismakingsgesprek al verzekerde, hij bleek inderdaad een verteller te zijn.

We zijn wat dat betreft wel wat gewend hier. Guido van Heeswijck is een verteller, Paul Moyaert, Dirk de Wachter, Marc de Kesel… De mensen die hier komen zijn vertellers, het Centre is er een ideaal podium voor. Toch was René weer net van een andere categorie. Door onze ervaringen hier weten we dat vertellen een vak is, een kunstvorm. Goed vertellen, een ander meeslepen in je verhaal en ondertussen een boodschap overbrengen.  Dat is alleen de kunstenaars gegeven. René is zo’n kunstenaar en via die verhalen zijn we achter meer paralellen gekomen.

Zijn verhalen hebben ook zijn boodschap aan het licht gebracht. Een ongemakkelijk boodschap. Een ongemakkelijk waarheid. Het gaat niet goed met de aarde. Maar wat René, als filosoof natuurlijk vooral interesseert, het gaat niet goed met ons denken over de aarde. We denken over de natuur als iets dat “buiten” ons staat en niet als iets waar we mee verweven zijn. Om het filosofisch te formuleren: we zijn nog te modern in ons denken. Wat is daar problematisch aan? Zo lang we dat denken, zien we “de natuur” als iets wat gered moet worden. Dat geeft de urgentie van het probleem onvoldoende aan. Wij en natuur zijn verweven. Er is maar één ecologisch geheel en daar beginnen we nu onheilspellende veranderingen in te zien.

In de week van René werd ook bij ons duidelijk dat zijn boodschap hoge urgentie heeft. Er geldt een weeralarm hier zoals in grote delen van Frankrijk: meteo canicule. Temperaturen tot de 40 graden en weinig afkoeling in de nachten. René heeft ons in zijn verhaal meegenomen. Wat we ermee gaan doen? René heeft het ons afgeraden voor het “kleine goede” te gaan. In die zin verschilt zijn boodschap radicaal van het verhaal dat Dirk de Wachter ons vertelde. Natuurlijk niet omdat het zinloos is minder vlees te eten en minder te vliegen maar omdat we zo de radicale systeemfouten maskeren. Niet voor niets schreef René een bekroond boek over bureaucratie. Systemen doen er toe en systeem (denk) fouten moet hersteld worden. Doekjes voor het bloeden zijn daarbij onvoldoende.

We hebben de week goed afgesloten. Rijk gevuld met ideeën, inspiratie en verhalen maar ook met hoopvolle perspectieven. Joos Ockels was bij ons en gaf ons een t-shirt met de boodschap van haar stichting “Happy Energy”. Zorg voor ons ecosysteem – niet “de natuur” – kan leuk zijn, moet ook leuk zijn omdat het simpelweg effectiever is om vanuit een positieve dan een negatieve emotie te handelen. En daarnaast: René komt graag terug. Wellicht om te vertellen over wat hem op dit moment erg bezig houdt: het thema “extinctie”. Hoopvolle perspectieven. Hiermee zijn we de nieuwe week ingegaan. De week van Paul Moyaert en de week van regen, onweer en afkoeling tot zuidelijke temperaturen: 30 graden.